LnRiLWdyaWQsLnRiLWdyaWQ+LmJsb2NrLWVkaXRvci1pbm5lci1ibG9ja3M+LmJsb2NrLWVkaXRvci1ibG9jay1saXN0X19sYXlvdXR7ZGlzcGxheTpncmlkO2dyaWQtcm93LWdhcDoyNXB4O2dyaWQtY29sdW1uLWdhcDoyNXB4fS50Yi1ncmlkLWl0ZW17YmFja2dyb3VuZDojZDM4YTAzO3BhZGRpbmc6MzBweH0udGItZ3JpZC1jb2x1bW57ZmxleC13cmFwOndyYXB9LnRiLWdyaWQtY29sdW1uPip7d2lkdGg6MTAwJX0udGItZ3JpZC1jb2x1bW4udGItZ3JpZC1hbGlnbi10b3B7d2lkdGg6MTAwJTtkaXNwbGF5OmZsZXg7YWxpZ24tY29udGVudDpmbGV4LXN0YXJ0fS50Yi1ncmlkLWNvbHVtbi50Yi1ncmlkLWFsaWduLWNlbnRlcnt3aWR0aDoxMDAlO2Rpc3BsYXk6ZmxleDthbGlnbi1jb250ZW50OmNlbnRlcn0udGItZ3JpZC1jb2x1bW4udGItZ3JpZC1hbGlnbi1ib3R0b217d2lkdGg6MTAwJTtkaXNwbGF5OmZsZXg7YWxpZ24tY29udGVudDpmbGV4LWVuZH0gLndwdi12aWV3LW91dHB1dFtkYXRhLXRvb2xzZXQtdmlld3Mtdmlldy1lZGl0b3I9IjYxOTE1YTMwNTU1MjRkZTUzNjM5NDhlMzA3Y2IwMTI4Il0gLndwdi1jb2xsYWdlIHsgZ3JpZC1jb2x1bW4tZ2FwOiAxNXB4O2dyaWQtcm93LWdhcDogMTVweDsgfSAud3B2LXZpZXctb3V0cHV0W2RhdGEtdG9vbHNldC12aWV3cy12aWV3LWVkaXRvcj0iNjE5MTVhMzA1NTUyNGRlNTM2Mzk0OGUzMDdjYjAxMjgiXSAud3B2LWNvbGxhZ2UgPiBkaXY6bnRoLWNoaWxkKDFuICsgMSkgeyBncmlkLWFyZWE6ICBhdXRvIC8gYXV0byAvIHNwYW4gNiAvIHNwYW4gMTI7IH0gLnRiLWhlYWRpbmdbZGF0YS10b29sc2V0LWJsb2Nrcy1oZWFkaW5nPSIwZDUzZTQxMDU2NmY3NzQ3NjEyMzI0NmU2Y2M3MTk1ZiJdIGEgIHsgdGV4dC1kZWNvcmF0aW9uOiBub25lOyB9ICAudGItaW1hZ2V7cG9zaXRpb246cmVsYXRpdmU7dHJhbnNpdGlvbjp0cmFuc2Zvcm0gMC4yNXMgZWFzZX0ud3AtYmxvY2staW1hZ2UgLnRiLWltYWdlLmFsaWduY2VudGVye21hcmdpbi1sZWZ0OmF1dG87bWFyZ2luLXJpZ2h0OmF1dG99LnRiLWltYWdlIGltZ3ttYXgtd2lkdGg6MTAwJTtoZWlnaHQ6YXV0bzt3aWR0aDphdXRvO3RyYW5zaXRpb246dHJhbnNmb3JtIDAuMjVzIGVhc2V9LnRiLWltYWdlIC50Yi1pbWFnZS1jYXB0aW9uLWZpdC10by1pbWFnZXtkaXNwbGF5OnRhYmxlfS50Yi1pbWFnZSAudGItaW1hZ2UtY2FwdGlvbi1maXQtdG8taW1hZ2UgLnRiLWltYWdlLWNhcHRpb257ZGlzcGxheTp0YWJsZS1jYXB0aW9uO2NhcHRpb24tc2lkZTpib3R0b219IFtkYXRhLXRvb2xzZXQtYmxvY2tzLWltYWdlPSJmNGUxZDA0NWI2Y2IwZGE2ZDU0MTA0NzE4MmM2NzI4MiJdIHsgbWF4LXdpZHRoOiAxMDAlOyB9IEBtZWRpYSBvbmx5IHNjcmVlbiBhbmQgKG1heC13aWR0aDogNzgxcHgpIHsgLnRiLWdyaWQsLnRiLWdyaWQ+LmJsb2NrLWVkaXRvci1pbm5lci1ibG9ja3M+LmJsb2NrLWVkaXRvci1ibG9jay1saXN0X19sYXlvdXR7ZGlzcGxheTpncmlkO2dyaWQtcm93LWdhcDoyNXB4O2dyaWQtY29sdW1uLWdhcDoyNXB4fS50Yi1ncmlkLWl0ZW17YmFja2dyb3VuZDojZDM4YTAzO3BhZGRpbmc6MzBweH0udGItZ3JpZC1jb2x1bW57ZmxleC13cmFwOndyYXB9LnRiLWdyaWQtY29sdW1uPip7d2lkdGg6MTAwJX0udGItZ3JpZC1jb2x1bW4udGItZ3JpZC1hbGlnbi10b3B7d2lkdGg6MTAwJTtkaXNwbGF5OmZsZXg7YWxpZ24tY29udGVudDpmbGV4LXN0YXJ0fS50Yi1ncmlkLWNvbHVtbi50Yi1ncmlkLWFsaWduLWNlbnRlcnt3aWR0aDoxMDAlO2Rpc3BsYXk6ZmxleDthbGlnbi1jb250ZW50OmNlbnRlcn0udGItZ3JpZC1jb2x1bW4udGItZ3JpZC1hbGlnbi1ib3R0b217d2lkdGg6MTAwJTtkaXNwbGF5OmZsZXg7YWxpZ24tY29udGVudDpmbGV4LWVuZH0udGItaGVhZGluZ1tkYXRhLXRvb2xzZXQtYmxvY2tzLWhlYWRpbmc9IjBkNTNlNDEwNTY2Zjc3NDc2MTIzMjQ2ZTZjYzcxOTVmIl0gYSAgeyB0ZXh0LWRlY29yYXRpb246IG5vbmU7IH0gIC50Yi1pbWFnZXtwb3NpdGlvbjpyZWxhdGl2ZTt0cmFuc2l0aW9uOnRyYW5zZm9ybSAwLjI1cyBlYXNlfS53cC1ibG9jay1pbWFnZSAudGItaW1hZ2UuYWxpZ25jZW50ZXJ7bWFyZ2luLWxlZnQ6YXV0bzttYXJnaW4tcmlnaHQ6YXV0b30udGItaW1hZ2UgaW1ne21heC13aWR0aDoxMDAlO2hlaWdodDphdXRvO3dpZHRoOmF1dG87dHJhbnNpdGlvbjp0cmFuc2Zvcm0gMC4yNXMgZWFzZX0udGItaW1hZ2UgLnRiLWltYWdlLWNhcHRpb24tZml0LXRvLWltYWdle2Rpc3BsYXk6dGFibGV9LnRiLWltYWdlIC50Yi1pbWFnZS1jYXB0aW9uLWZpdC10by1pbWFnZSAudGItaW1hZ2UtY2FwdGlvbntkaXNwbGF5OnRhYmxlLWNhcHRpb247Y2FwdGlvbi1zaWRlOmJvdHRvbX0gfSBAbWVkaWEgb25seSBzY3JlZW4gYW5kIChtYXgtd2lkdGg6IDU5OXB4KSB7IC50Yi1ncmlkLC50Yi1ncmlkPi5ibG9jay1lZGl0b3ItaW5uZXItYmxvY2tzPi5ibG9jay1lZGl0b3ItYmxvY2stbGlzdF9fbGF5b3V0e2Rpc3BsYXk6Z3JpZDtncmlkLXJvdy1nYXA6MjVweDtncmlkLWNvbHVtbi1nYXA6MjVweH0udGItZ3JpZC1pdGVte2JhY2tncm91bmQ6I2QzOGEwMztwYWRkaW5nOjMwcHh9LnRiLWdyaWQtY29sdW1ue2ZsZXgtd3JhcDp3cmFwfS50Yi1ncmlkLWNvbHVtbj4qe3dpZHRoOjEwMCV9LnRiLWdyaWQtY29sdW1uLnRiLWdyaWQtYWxpZ24tdG9we3dpZHRoOjEwMCU7ZGlzcGxheTpmbGV4O2FsaWduLWNvbnRlbnQ6ZmxleC1zdGFydH0udGItZ3JpZC1jb2x1bW4udGItZ3JpZC1hbGlnbi1jZW50ZXJ7d2lkdGg6MTAwJTtkaXNwbGF5OmZsZXg7YWxpZ24tY29udGVudDpjZW50ZXJ9LnRiLWdyaWQtY29sdW1uLnRiLWdyaWQtYWxpZ24tYm90dG9te3dpZHRoOjEwMCU7ZGlzcGxheTpmbGV4O2FsaWduLWNvbnRlbnQ6ZmxleC1lbmR9LnRiLWhlYWRpbmdbZGF0YS10b29sc2V0LWJsb2Nrcy1oZWFkaW5nPSIwZDUzZTQxMDU2NmY3NzQ3NjEyMzI0NmU2Y2M3MTk1ZiJdIGEgIHsgdGV4dC1kZWNvcmF0aW9uOiBub25lOyB9ICAudGItaW1hZ2V7cG9zaXRpb246cmVsYXRpdmU7dHJhbnNpdGlvbjp0cmFuc2Zvcm0gMC4yNXMgZWFzZX0ud3AtYmxvY2staW1hZ2UgLnRiLWltYWdlLmFsaWduY2VudGVye21hcmdpbi1sZWZ0OmF1dG87bWFyZ2luLXJpZ2h0OmF1dG99LnRiLWltYWdlIGltZ3ttYXgtd2lkdGg6MTAwJTtoZWlnaHQ6YXV0bzt3aWR0aDphdXRvO3RyYW5zaXRpb246dHJhbnNmb3JtIDAuMjVzIGVhc2V9LnRiLWltYWdlIC50Yi1pbWFnZS1jYXB0aW9uLWZpdC10by1pbWFnZXtkaXNwbGF5OnRhYmxlfS50Yi1pbWFnZSAudGItaW1hZ2UtY2FwdGlvbi1maXQtdG8taW1hZ2UgLnRiLWltYWdlLWNhcHRpb257ZGlzcGxheTp0YWJsZS1jYXB0aW9uO2NhcHRpb24tc2lkZTpib3R0b219IH0g
Meta stabbilixxew ruħhom fl-art li Alla tahom, il-Lhud bdew jagħmlu diversi pellegrinaġġi partikularment lejn il-belt ta’ Ġerusalemm għaliex fiha kien hemm it-Tempju ta’ Alla l-Ħaj. Ta’ kull sena kienu jsiru tliet pellegrinaġġi ewlenin lejn Ġerusalemm: wieħed fil-Festa tal-Ażżmi b’tifkira ħajja tal-ħruġ tal-Iżraelin mill-Eġittu; ieħor fil-Festa tal-Ġimgħat, ħamsin jum wara l-Festa tal-Ażżmi, b’tifkira ta’ meta Alla ta l-Kmandamenti lill-poplu tiegħu permezz ta’ Mosè, u wkoll kienet timmarka l-bidu tal-ħsad tal-qamħ u l-offerta tal-bikri lil Alla; u ieħor fil-Festa tal-Għerejjex (Sukkot), fi żmien il-ħsad tal-ħarifa, li tfakkar l-erbgħin sena li l-Lhud qatgħu jiġġerrew fid-deżert, jgħixu f’għamajjar temporanji bħal tined jew għerejjex.
Sa meta kien għadu wieqaf it-tempju, kull familja Lhudija kienet tfittex li tagħmel imqar wieħed minn dawn il-pellegrinaġġi. Eżempju ċar ta’ dan jagħtihulna l-Evanġelista Luqa li jirrakkonta l-ġrajja ta’ meta Marija u Ġużeppi tilfu lil Ġesù waqt wieħed minn dawn il-pellegrinaġġi u wara sabuh fit-Tempju (2, 41-52). Anke bħala adult, Ġesù wkoll kien jieħu sehem f’dawn il-pellegrinaġġi u festi, kif insibu elenkat b’tant dettall matul l-Evanġelju skont San Ġwann.
Dawn il-pellegrinaġġi kienu jesprimu x-xenqa tal-poplu magħżul ta’ Alla għall-belt qaddisa tiegħu sabiex jiċċelebraw dawn il-festi hekk qrib tal-“post” li Alla għażel fuq l-art biex jgħammar fih. Mhux ta’ b’xejn li s-Salmista jgħanni: “Kemm hi għażiża d-dar tiegħek, Mulej tal-eżerċiti! Tixxennaq u tinfena ruħi għat-tempju tal-Mulej. Ngħanni ferħan b’ruħi u ġismi lil Alla l-ħaj” (Salm 84, 2-3).
Ma’ dawn il-pellegrinaġġi hemm marbuta ħmistax-il Salm—min Salm 120 sa Salm 134—magħrufa bħala l-Għanjiet tat-Telgħat li l-pellegrini aktarx kienu jkantaw fi triqthom lejn Ġerusalemm. Jissejħu “tat-Telgħat” proprju għax Ġerusalemm kienet mibnija fuq muntanja. U, bħalma l-ħajja hija mimlija tlugħ u nżul, hekk ukoll f’dawn is-salmi l-ferħ jitħallat mad-dieq, u l-entużjażmu mal-qtugħ ta’ nifs. Il-vjaġġ huwa iebes u ta’ tbatija, paradigma tal-ħajja li ngħixu bit-taħbit u t-tiġrib kollu tagħha. Iżda f’dan kollu hemm ferħ li mhuwiex superfiċjali u ma jiżvintax malajr. Dan il-ferħ ġej mit-tama soda fil-qawwa tal-Mulej li permezz tagħha negħlbu—anzi, hu stess jegħleb fina—l-ostakli li niltaqgħu magħhom, it-tentazzjonijiet, l-influwenzi u l-aljenazzjonijiet li jiġu minn barra u li jnessuna l-għala u l-iskop tal-pellegrinaġġ.
Bil-konkretezza vixxerali tagħhom dawn is-Salmi juruna li t-tama ma tfissirx ottimiżmu! L-ottimiżmu jimxi t-triq izappap għax jiffoka biss fuq il-parti pożittiva tar-realtà, mentri t-tama tmur lil hinn billi tpoġġilna saqajna t-tnejn mal-art. It-tama tiftħilna għajnejna biex inħarsu lejn ir-realtà sħiħa kif inhi, bis-sabiħ u l-ikrah tagħha, hekk kif jaraha Alla. Kif osserva l-Papa Franġisku fl-udjenza ġenerali tas-7 ta’ Diċembru 2016:
L-ottimiżmu jqarraq bina, it-tama le! Għandna bżonnha ħafna, f’dawn iż-żminijiet li jidhru mudlama, meta xi drabi nħossuna mitlufin quddiem il-ħażen u l-vjolenza li jdawruna, quddiem it-tbatija ta’ tant minn ħutna. Hemm bżonn tat-tama! Inħossuna mitlufa u anki xi ftit qalbna maqtugħa, għax insibuna ma nistgħu nagħmlu xejn u donnu dan id-dlam mhu ħa jispiċċa qatt.
Imma ma rridux inħallu t-tama titlaqna, għax Alla bi mħabbtu jimxi magħna. “Jien nittama, għax Alla jinsab miegħi”: dan kollha nistgħu ngħiduh. Kull wieħed u waħda minna jista’ jgħid: “Jien nittama, għandi t-tama, għax Alla jimxi miegħi.” Jimxi u jżommli idi. Alla ma jitlaqniex waħidna. Il-Mulej Ġesù għeleb il-ħażen u fetħilna t-triq tal-ħajja.
Franġisku, Udjenza Ġenerali, 7 ta’ Diċembru 2016
Salm 124: Alla waħdu jeħles il-poplu
1Li ma kienx il-Mulej magħna
—ħa jgħid hekk Iżrael—
2li ma kienx il-Mulej magħna,
meta qamu għalina n-nies,
3ħajjin kienu jibilgħuna,
meta nxtegħlu bl-għadab għalina.
4L-ilma kien jgħerriqna,
il-wied kien jgħaddi minn fuqna;
5minn fuqna kien jgħaddi
mewġ tal-ilma qawwi.
6Imbierek il-Mulej,
li ma telaqniex priża għal snienhom.
7Ħajjitna bħal għasfur ħelset mix-xbiek tan-nassaba.
Ix-xibka tqattgħet, u aħna ħrabna.
8L-għajnuna tagħna f’isem il-Mulej,
li għamel is-sema u l-art.