Oħroġ u Itlob

Il-Ħorġa tal-Pellegrin: Is-Salmi tat-Telgħat

Meta stabbilixxew ruħhom fl-art li Alla tahom, il-Lhud bdew jagħmlu diversi pellegrinaġġi partikularment lejn il-belt ta’ Ġerusalemm għaliex fiha kien hemm it-Tempju ta’ Alla l-Ħaj. Ta’ kull sena kienu jsiru tliet pellegrinaġġi ewlenin lejn Ġerusalemm: wieħed fil-Festa tal-Ażżmi b’tifkira ħajja tal-ħruġ tal-Iżraelin mill-Eġittu; ieħor fil-Festa tal-Ġimgħat, ħamsin jum wara l-Festa tal-Ażżmi, b’tifkira ta’ meta Alla ta l-Kmandamenti lill-poplu tiegħu permezz ta’ Mosè, u wkoll kienet timmarka l-bidu tal-ħsad tal-qamħ u l-offerta tal-bikri lil Alla; u ieħor fil-Festa tal-Għerejjex (Sukkot), fi żmien il-ħsad tal-ħarifa, li tfakkar l-erbgħin sena li l-Lhud qatgħu jiġġerrew fid-deżert, jgħixu f’għamajjar temporanji bħal tined jew għerejjex.

Sa meta kien għadu wieqaf it-tempju, kull familja Lhudija kienet tfittex li tagħmel imqar wieħed minn dawn il-pellegrinaġġi. Eżempju ċar ta’ dan jagħtihulna l-Evanġelista Luqa li jirrakkonta l-ġrajja ta’ meta Marija u Ġużeppi tilfu lil Ġesù waqt wieħed minn dawn il-pellegrinaġġi u wara sabuh fit-Tempju (2, 41-52). Anke bħala adult, Ġesù wkoll kien jieħu sehem f’dawn il-pellegrinaġġi u festi, kif insibu elenkat b’tant dettall matul l-Evanġelju skont San Ġwann.

Dawn il-pellegrinaġġi kienu jesprimu x-xenqa tal-poplu magħżul ta’ Alla għall-belt qaddisa tiegħu sabiex jiċċelebraw dawn il-festi hekk qrib tal-“post” li Alla għażel fuq l-art biex jgħammar fih. Mhux ta’ b’xejn li s-Salmista jgħanni: “Kemm hi għażiża d-dar tiegħek, Mulej tal-eżerċiti! Tixxennaq u tinfena ruħi għat-tempju tal-Mulej. Ngħanni ferħan b’ruħi u ġismi lil Alla l-ħaj” (Salm 84, 2-3).

Ma’ dawn il-pellegrinaġġi hemm marbuta ħmistax-il Salm—min Salm 120 sa Salm 134—magħrufa bħala l-Għanjiet tat-Telgħat li l-pellegrini aktarx kienu jkantaw fi triqthom lejn Ġerusalemm. Jissejħu “tat-Telgħat” proprju għax Ġerusalemm kienet mibnija fuq muntanja. U, bħalma l-ħajja hija mimlija tlugħ u nżul, hekk ukoll f’dawn is-salmi l-ferħ jitħallat mad-dieq, u l-entużjażmu mal-qtugħ ta’ nifs. Il-vjaġġ huwa iebes u ta’ tbatija, paradigma tal-ħajja li ngħixu bit-taħbit u t-tiġrib kollu tagħha. Iżda f’dan kollu hemm ferħ li mhuwiex superfiċjali u ma jiżvintax malajr. Dan il-ferħ ġej mit-tama soda fil-qawwa tal-Mulej li permezz tagħha negħlbu—anzi, hu stess jegħleb fina—l-ostakli li niltaqgħu magħhom, it-tentazzjonijiet, l-influwenzi u l-aljenazzjonijiet li jiġu minn barra u li jnessuna l-għala u l-iskop tal-pellegrinaġġ.

Bil-konkretezza vixxerali tagħhom dawn is-Salmi juruna li t-tama ma tfissirx ottimiżmu! L-ottimiżmu jimxi t-triq izappap għax jiffoka biss fuq il-parti pożittiva tar-realtà, mentri t-tama tmur lil hinn billi tpoġġilna saqajna t-tnejn mal-art. It-tama tiftħilna għajnejna biex inħarsu lejn ir-realtà sħiħa kif inhi, bis-sabiħ u l-ikrah tagħha, hekk kif jaraha Alla. Kif osserva l-Papa Franġisku fl-udjenza ġenerali tas-7 ta’ Diċembru 2016:

L-ottimiżmu jqarraq bina, it-tama le! Għandna bżonnha ħafna, f’dawn iż-żminijiet li jidhru mudlama, meta xi drabi nħossuna mitlufin quddiem il-ħażen u l-vjolenza li jdawruna, quddiem it-tbatija ta’ tant minn ħutna. Hemm bżonn tat-tama! Inħossuna mitlufa u anki xi ftit qalbna maqtugħa, għax insibuna ma nistgħu nagħmlu xejn u donnu dan id-dlam mhu ħa jispiċċa qatt.
Imma ma rridux inħallu t-tama titlaqna, għax Alla bi mħabbtu jimxi magħna. “Jien nittama, għax Alla jinsab miegħi”: dan kollha nistgħu ngħiduh. Kull wieħed u waħda minna jista’ jgħid: “Jien nittama, għandi t-tama, għax Alla jimxi miegħi.” Jimxi u jżommli idi. Alla ma jitlaqniex waħidna. Il-Mulej Ġesù għeleb il-ħażen u fetħilna t-triq tal-ħajja.

Franġisku, Udjenza Ġenerali, 7 ta’ Diċembru 2016

Salm 124: Alla waħdu jeħles il-poplu
1Li ma kienx il-Mulej magħna
—ħa jgħid hekk Iżrael—
2li ma kienx il-Mulej magħna,
meta qamu għalina n-nies,
3ħajjin kienu jibilgħuna,
meta nxtegħlu bl-għadab għalina.
4L-ilma kien jgħerriqna,
il-wied kien jgħaddi minn fuqna;
5minn fuqna kien jgħaddi
mewġ tal-ilma qawwi.
6Imbierek il-Mulej,
li ma telaqniex priża għal snienhom.
7Ħajjitna bħal għasfur ħelset mix-xbiek tan-nassaba.
Ix-xibka tqattgħet, u aħna ħrabna.
8L-għajnuna tagħna f’isem il-Mulej,
li għamel is-sema u l-art.

 

Ara Oħroġ u Itlob oħra